Copyrights 101

Czym są prawa autorskie?

Prawo autorskie zapewnia właścicielowi wyłączne prawo do określonego utworu przez ograniczony czas. Aby utwór podlegał prawu autorskiemu, musi być oryginalny i utrwalony w formie materialnej, takiej jak nagranie dźwiękowe nagrane (utrwalone) na płycie CD lub utwór literacki wydrukowany (utrwalony) na papierze. Istnieje wiele utworów chronionych prawem autorskim; niektóre z nich obejmują oryginalne utwory literackie, utwory dramatyczne, choreografię, utwory muzyczne, utwory audiowizualne i inne graficzne dzieła artystyczne. Niektóre z nich obejmują poezję, powieści, filmy, piosenki, oprogramowanie komputerowe, choreografię tańca, dzieła sztuki, komiksy, dzieła rzeźbiarskie i architektoniczne. Oznacza to, że logo zespołu, okładki albumów, fotografowie i teledyski mogą być potencjalnie chronione.

Prawo autorskie nie chroni faktów, pomysłów, systemów ani metod działania. Prawo autorskie nie chroni również tytułów piosenek, nazw zespołów ani sloganów. Oznacza to, że artysta nie może objąć prawami autorskimi nazwy swojego zespołu lub tytułu piosenki. Zamiast tego, osoba fizyczna może ubiegać się o ochronę znaku towarowego dla konkretnego artysty, zespołu lub nazwy piosenki. Podstawy ochrony znaków towarowych zostaną omówione w osobnym artykule.

Jakie są prawa autorskie do muzyki?

Muzyka jest wyjątkowa, ponieważ każdy utwór ma dwa prawa autorskie. Jednym z nich jest prawo autorskie do utworu, tj. kompozycji muzycznej, która składa się z tekstu i podkładu muzycznego (rytm, instrument). Drugie to prawa autorskie do samego nagrania dźwiękowego lub "nagrania głównego". Na przykład, "All Along The Watchtower" został pierwotnie napisany i skomponowany przez Boba Dylana. Utwór był następnie wykonywany i "coverowany" przez kilku artystów, w tym Jimiego Hendrixa. W tej sytuacji prawa autorskie do podstawowej kompozycji muzycznej (tekstu i aranżacji muzycznej) należą do Boba Dylana (lub jego firmy wydawniczej); podczas gdy prawa autorskie do konkretnego nagrania dźwiękowego, takiego jak wersja tego utworu Jimiego Hendrixa, należą do Jimiego Hendrixa (lub jego wytwórni płytowej).

Co robi prawo autorskie?

Właścicielowi praw autorskich przysługuje pięć wyłącznych praw do stworzonego przez niego utworu. Właściciel, a także upoważnione osoby trzecie, mają prawo do: (1) reprodukcji utworu, (tj. mechanicznej reprodukcji muzyki na płytach CD, plikach do pobrania i płytach winylowych); (2) dystrybucji utworu (tj. strumieniowania lub innego publicznego udostępniania muzyki); (3) przygotowywania utworów pochodnych; (4) publicznego wykonywania utworu (tj. na koncercie lub w radiu); oraz, (5) publicznego wyświetlania utworu. Oznacza to, że właściciel ma jedyne i wyłączne prawo do publicznego rozpowszechniania kopii utworu poprzez sprzedaż, wynajem lub dzierżawę oraz do publicznego wykonywania lub wyświetlania utworu, np. sprzedaży kopii powieści lub publicznego odtwarzania nagrania muzycznego w restauracji.

Przykładowo, wyłączne prawo do zwielokrotniania utworu uniemożliwia fanowi, który nabył płytę CD artysty, tworzenie i rozpowszechnianie jej kopii wśród innych osób. Ponadto, prawo do autoryzacji lub przygotowania utworów pochodnych daje właścicielowi praw autorskich prawo do wyprodukowania lub zezwolenia innej stronie na stworzenie remiksu (utworu pochodnego) oryginalnego chronionego utworu, ponieważ remiks byłby uważany za nową aranżację oryginalnego utworu.

Ponadto, aby móc nagrywać, pobierać, nagrywać na taśmach i płytach CD, strona wymaga licencji mechanicznej od strony, która posiada prawa autorskie do kompozycji muzycznej. Do czasu pierwszego publicznego wydania utworu muzycznego, autor piosenki i wydawca mają pełną kontrolę nad wydawaniem licencji. Jednakże, po pierwszym publicznym udostępnieniu utworu, każdy może stworzyć własną wersję utworu ("cover" utworu), uiszczając opłaty ustawowe i uzyskując obowiązkową licencję mechaniczną.

"Licencja obowiązkowa" to taka, której autor piosenki (lub wydawca) nie może odmówić, tj. nie wymaga zgody autora piosenki na nagranie jego utworu. W Stanach Zjednoczonych główną agencją zajmującą się prawami mechanicznymi jest The Harry Fox Agency. Zajmuje się ona zarządzaniem i wydawaniem obowiązkowych licencji oraz gromadzeniem i dystrybucją opłat licencyjnych z tytułu praw mechanicznych do odpowiednich stron.

Czy potrzebują Państwo informacji o prawach autorskich?

Wiele płyt CD, DVD, czasopism, stron internetowych lub innych utworów graficznych zawiera informację o prawach autorskich zawierającą symbol © wraz z nazwiskiem i rokiem (np. © 2018, Justin M. Jacobson). Nazwisko odnosi się do właściciela praw autorskich, a rok odnosi się do roku, w którym utwór został stworzony. W przeszłości chroniony utwór musiał być rozpowszechniany publicznie z powiadomieniem o prawach autorskich, zanim autor mógł ubiegać się o ochronę praw autorskich. Nie jest to już jednak prawdą, ponieważ twórca otrzymuje ochronę, gdy tylko utwór zostanie "utrwalony" (zapisany lub zarejestrowany w jakiejś formie).

Kto jest właścicielem praw autorskich i jak długo?

Własność praw autorskich należy do "autora" utworu, który zazwyczaj jest pierwotnym twórcą. W przypadku wszystkich utworów stworzonych 1 stycznia 1978 r. lub później, ochrona praw autorskich trwa przez całe życie autora plus siedemdziesiąt lat po jego śmierci. Pozwala to spadkobiercom właściciela na zarabianie na utworach oprócz pierwotnego właściciela.

Utwór stworzony przez dwie lub więcej osób, w którym zamierzają one połączyć lub w inny sposób połączyć swoje utwory w momencie tworzenia utworu, jest uważany za utwór wspólny. Oznacza to, że wspólna twórczość musi być przygotowana "z zamiarem", aby wkład różnych twórców został połączony "w nierozłączne lub współzależne części jednolitej całości", przy czym każdy autor wnosi materiał, który "mógł być niezależnie chroniony prawem autorskim".

Wkład każdego z autorów w ostateczne dzieło nie musi być jednak równy, a autorzy nie muszą znajdować się na tym samym obszarze fizycznym ani tworzyć dzieła w tym samym czasie (17 U.S.C. §§ 101, 201(a)). Czas trwania praw autorskich do "wspólnego dzieła" wynosi 70 lat od śmierci ostatniego żyjącego autora.

Inną powiązaną koncepcją praw autorskich jest doktryna "pracy najemnej". Oznacza to, że osoba fizyczna otrzymuje zlecenie od osoby trzeciej, osoby fizycznej lub korporacji, na stworzenie określonego utworu dla osoby trzeciej. Ta osoba trzecia jest wówczas właścicielem utworu stworzonego przez inną osobę (17 U.S.C. § 201(b)).

Aby utwór mógł zostać uznany za "utwór do wynajęcia", utwór chroniony prawem autorskim musi zostać przygotowany przez pracownika w ramach jego zatrudnienia dla pracodawcy (17 U.S.C. § 101). Chociaż może się to wydawać proste, analiza tego, kto jest uważany za "pracownika" i czy utwór został stworzony "w zakresie" zatrudnienia pracownika, jest ustalana indywidualnie dla każdego przypadku.

Ponadto, utwór może być również uznany za "utwór do wynajęcia", jeżeli "utwór [jest] specjalnie zamówiony lub zlecony do wykorzystania jako wkład do utworu zbiorowego, jako część filmu lub innego utworu audiowizualnego, jako tłumaczenie, jako utwór uzupełniający, jako kompilacja, jako tekst instruktażowy, jako test, jako materiał do odpowiedzi na test lub jako atlas", o ile "strony uzgodnią na piśmie, że utwór jest utworem do wynajęcia" (17 U.S.C. § 101). W przypadku utworów wykonanych na zlecenie oraz utworów anonimowych i pseudonimowych, czas trwania praw autorskich wynosi 95 lat od pierwszej publikacji utworu lub 120 lat od jego stworzenia, w zależności od tego, który z tych okresów jest krótszy.

Jak uzyskać prawa autorskie do utworu?

Chociaż Konwencja Berneńska, której Stany Zjednoczone są sygnatariuszem, tworzy "powszechne prawo autorskie" lub prawo autorskie po stworzeniu i opublikowaniu utworu, utwór nie jest "zarejestrowany", dopóki nie zostanie zarejestrowany w amerykańskim urzędzie ds. praw autorskich. Oznacza to, że wszystkie korzyści wynikające z posiadania praw autorskich nie są dostępne w Ameryce, dopóki prawa autorskie nie zostaną zarejestrowane.

Rejestracja praw autorskich jest tak prosta, jak przygotowanie i złożenie wniosku do United States Copyright Office wraz z odpowiednią opłatą za zgłoszenie i kopiami materiałów chronionych prawem autorskim. Po zarejestrowaniu utworu i wydaniu certyfikatu, korzyści wynikające z rejestracji rozpoczynają się natychmiast i działają wstecz od początkowej daty zgłoszenia.

Formalna rejestracja materiałów twórczych w amerykańskim urzędzie ds. praw autorskich w ciągu trzech miesięcy od publicznego udostępnienia zapewnia właścicielowi utworu dodatkowe, cenne korzyści. Niektóre z tych korzyści obejmują fakt, że utwór staje się teraz przedmiotem publicznego rejestru i jest dostępny do wyszukiwania w amerykańskim biurze praw autorskich i Bibliotece Kongresu. Utwór musi być również zarejestrowany w celu wniesienia pozwu o naruszenie praw autorskich (17 U.S.C. § 411(a)).

Czym jest naruszenie praw autorskich?

Jeśli właściciel praw autorskich uważa, że jeden z jego chronionych utworów został naruszony przez inną osobę, ta druga strona może być potencjalnie odpowiedzialna za naruszenie praw autorskich. Naruszenie praw autorskich jest wykazywane przez właściciela, który udowodni, że posiada ważne prawa autorskie do rzekomo naruszonego utworu oraz że strona naruszająca skopiowała oryginalne i istotne elementy utworu.

Własność utworu jest zazwyczaj wykazywana poprzez przedstawienie ważnie wydanego certyfikatu praw autorskich z amerykańskiego biura praw autorskich lub innej dokumentacji potwierdzającej, że strona jest właścicielem spornego utworu. "Kopiowanie" utworu jest zazwyczaj poparte dowodami bezpośrednimi lub pośrednimi. Ponieważ bezpośrednie dowody potwierdzające kopiowanie są rzadkie, właściciel praw autorskich musi zamiast tego polegać na dowodach pośrednich, aby udowodnić, że strona naruszająca prawa autorskie miała dostęp do rzekomo naruszonego utworu i że istnieją "dowodowe podobieństwa" między oryginalnym utworem a rzekomo naruszonym utworem. Szersze omówienie naruszenia praw autorskich wykracza poza zakres niniejszego tekstu.

Jeśli utwór właściciela praw autorskich zostanie uznany za naruszony, poszkodowana strona ma do dyspozycji szereg środków zaradczych. Może ona uzyskać zabezpieczenie roszczeń w drodze nakazu sądowego, aby zapobiec dalszemu naruszaniu praw przez stronę naruszającą, zająć i skonfiskować przedmioty naruszające prawa autorskie, a także odzyskać wszelkie rzeczywiste szkody i utracone zyski poniesione przez stronę nienaruszającą praw autorskich (17 U.S.C. §§ 501, 503). Ponadto, jeśli właściciel złożył wniosek o rejestrację przed naruszeniem lub w ciągu trzech miesięcy od pierwotnej daty publikacji utworu, autor może być uprawniony do odzyskania faktycznie poniesionych szkód, odszkodowań ustawowych, a także kosztów obsługi prawnej. Te honoraria adwokackie mogą nawet przekroczyć rzeczywiste szkody poniesione przez właściciela praw autorskich.